Szanowni Państwo,
czy odmiana słów lub jej brak w poniższym zdaniu jest prawidłowa?
W pierwszej tebet (1) umieszczono mumię czati (2), a do następnej teba (1) włożono truchło erpatra (3), pięć zmumifikowanych tesem (4) oraz miniatury dwóch tessarakonteres (5).

Z poważaniem
Witold Milczarek

Szczęść Boże!

Pragnąłbym zapytać o literę „x” w języku polskim. Mianowicie, coraz częściej spotykam się z zapisem wyrazów, np. „ksiądz” czy „książka”, właśnie przez literę „x” („xiądz”, „xiążka"). Czy taki zapis jest poprawny?

Słyszałem, że dawniej litera ta występowała w języku polskim w tych właśnie wyrazach, czego pozostałością mają być skróty „x.” (Ksiądz) oraz „WXL” (Wielkie Księstwo Litewskie).

Z wyrazami szacunku

Bartosz K.

W płd.-wsch. Polsce używany jest wyraz bałażnik (albo pałażnik – próbuję to ustalić), związany ze zwyczajami świątecznymi. Nie udało mi się tego wyrazu znaleźć w żadnym słowniku (nawet w Doroszewskim i Brücknerze) ani w Google, więc albo nie taka forma, albo wyraz mało znany. Prawdopodobnie jest to albo każdy kolędnik, albo pierwsza osoba, która po Nowym Roku przekroczy próg mieszkania. Czy mogę liczyć na Państwa pomoc?

Chciałabym się zapytać o pewne staropolskie słowo, mianowicie jiż, jenże. Dowiedziałam się, że oba te słowa znaczą który. Jak brzmią inne formy tego określenia – w rodzaju żeńskim, nijakim, w liczbie mnogiej (męskoosobowej i niemęskoosobowej)? 

Pozdrawiam,
Katarzyna K.

Dlaczego we frazeologizmie a nuż, widelec stawiamy przecinek po nuż?

Z powodów grzecznościowych piszemy Pan, Pani, Ty, Ciebie dużą literą, kiedy zwracamy się do kogoś w liście czy formularzu ankiety. Czy taka duża litera obowiązuje również np. w opowiadaniu, gdzie słowa są cytowane – jeden bohater kieruje je w dialogu do innego?
I druga sytuacja: czasem używa się drugiej osoby, nie mając na myśli bezpośrednio tego, do kogo się zwracamy, lecz „kogoś, kogokolwiek”. Na przykład o atmosferze panującej w jakiejś restauracji możemy pisać tak: „Wchodzisz, a tam nikt się do Ciebie nie odezwie, nikt na Ciebie nie zwróci uwagi, nawet menu Ci nie podadzą”. Mimo użycia drugiej osoby piszę w takim wypadku bardziej o sobie samym niż o adresacie słów (bo to ja tego doświadczyłem i o swoich, a nie jego doświadczeniach piszę). Jeśli więc zdecyduję się (w liście) na taki styl, to czy stosować wielką literę do każdego wystąpienia słowa ty niezależnie od tego, czy w danym wypadku oznacza ono adresata słów czy „mnie, kogoś, kogokolwiek”?

Dzień dobry!

W ostatnim czasie często spotykam się w tekstach z gwiazdką/asteryskiem, ale w nieco nietypowym zastosowaniu i nie wiem co to znaczy. Np. gdy czytam objaśnienia językowe, to przed niektórymi słowami lub formami gramatycznymi jest gwiazdka (i nie pełni funkcji przypisu), tak samo gdy czytałem książkę dot. mitologii nordyckiej, imię jednego z bogów było zapisane jako: *Nerpuz. Dlaczego używa w takich sytuacjach używa się asterysku?

Dlaczego słownik nakazuje pisać Janko Muzykant wielkimi literami? (zob. https://sjp.pwn.pl/szukaj/janko%20muzykant.html).
W wydaniu Gebethnera i Wolffa z 1884 r. jest Janko muzykant (zob. https://books.google.pl/books?id=wico_XJ2ryYC&pg=PA287&dq=janko+muzykant; tamże również w spisie treści na ostatniej stronie).

Jazydzi to przedstawiciele wyznawanej głównie przez irackich Kurdów religii łączącej elementy islamu, chrześcijaństwa i innych wierzeń. Jak w liczbie pojedynczej powinna brzmieć nazwa wyznawcy tego kultu: jazyd czy jazyda?

Dzień dobry,

wiadomo, że w narzędniku liczby mnogiej mamy kilkanaście wyjątków z końcówką -mi (ludźmi, braćmi, gośćmi, dziećmi itp.). Interesuje mnie odpowiedź na pytanie, czy dawniej takich słów z końcówką -mi było więcej i od czego zależało, czy dane słowo ma końcówkę -mi czy -ami?

Serdecznie pozdrawiam i ukłony przesyłam

Tobiasz Bimbalski